SOTER

I.

SOTER

Graece Σωτηρ, ita magnum, teste Cicerone Orat. 7. seu Act. 4. Verr. ut Latinô verbo exprimi non possu; Is est nimirum Soter, qui salutem dedit.

Nempe ut censer Becmannus de Origin. L. L. in voce Iuppiter: servivit causae suae (Tullius,) Nam cum vellet Verrem premere criminis magnitudine, exclusit eam vocem a Latina potestate. Verum Orat. in Pisonem se ipsum, qui Patriae salutem dedisset, Conservatorem appellavit. (quâ voce Arnobius quoque ubi de Aesculapio, Graecum Σωτὴρ, expressit, adv. Gentes l. 3. Anguis ille perlatus famam Conservatoris assumpsit.) In l. 3. de Finib. Salutarem, cuius in tuteia sit Salus. Servatoris quoque Iovis templum memorat Plin. l. 34: Nec tamen haec omnia vim vocis exhauserint, ut non immerito verecundantem admirari subeat Oratorem, qui, quod res erat, digne se exprimere posse negavit. Nempe quod Hebraeis Iesus, id Graecis Σωτὴρ, Latinis mutuatitium Soter, quod Tertulliano Salutificator, l. de carn. Chr. Apuleio Sospitator, aliis Servator, sed medium potius: Sospito enim est proprie sospitem facio. Lucillius, Sospitat, impertit salutem plenissunam: Unde Sospitator, Σωτὴρ. Appuleius Apolog. 1. de Deo, Aeternus animantium Sospitator. Solius igitur IESU nostri, qui slus, quantam salutem nobis impertiverit, perfecte novit, solusque proin vim vocis huius intelligit, dignum est coguomen. Quod tamen quomodo et aliis ob beneficia in mortale genus utcumque collata, fuerit tributum, paucis videbimus. Iuppiter Σωτῆρος appellationem apud Graecos nactus est, ex eo, quod primus, meri diluendi modô hominibus monstratô, a furore, in quem prius inciderant, quoties ἄκρατον vinum bibissent, liberavit: unde crater ei post cenam primum sacer erat. Eustathius Od. ρ. Τῷ δὲ κατα δεῖπνον πρώτῳ κράματι Σωτὴρ ζἐυς ἐπιλέγεται, διὰ τὸν ὄμβριον Δία. Apud Romanos, Iuppiter Conservator, a Domitiano consecratus est, quod ipsum in seditione Vitelliana conservâsset, Tacit. Hist. l. 3. c. 3. qui proin modicum ei sacellum aramque posuit, ac casus suos in marmore expressit. Et exstant nummi veter. Iovis Conservatoris simulacrum ac nomen referentes, qualis est ille Maximiani, quem Rosinus exhibet Antiqq. l. 2. c. 5. De Iunone Sotira vel Sospita, dictum supra. Castor et Pollux Εὐεργέται ἀνθρώπων καὶ Σωτῆρες appellati, apud Plut. Theseo. Idem cognomen ambitiose sibi arrogavit Antiochus I. Asiae Syriaeque Rex, de quo vide suô locô. Sed et ante ipsum, si Iosepho fides Antiqq. l. 11. c. 6. Mardochaeum ob detectam Iudaeorum in se conspirationem Ἐυεργέτην καὶ Σωτῆρα suum publicô edictô vocavit Artaxerxes. Etiam Philippum Macedonem a Graecis talem creditum, Demosthenes auctor est de Coron. uti de Demetrio Poliorcete, ad liberandas Athenas se mislum dictitante, apud Plut. in eo; ut et de Antiocho Epiphane, a Samaritanis eôdem titulô honorato, apud Iosephum iterum Antiqq. l. 12. c. 7. nil addam. Postmodum Graeci, cum orbis Imperiô Caesares potiti eslent, ad istos hunc adulandi morem a Regibus suis transtulerunt. Et Philo quidem Iudaeus Augustum Σωτῆρα καὶ Ἐυεργέτην, ut et Caium, compellat, in Flaccum et in leg. ad Caium Hadrianus Aug. meruit dici Soter, Σωτὴρ καὶ ἁγαθὸς παραςτάτης, postquam is sestertium novies millies (sunt nummi nostri, ducenties et vicies quinquies centena milia coronatorum, viginti duo et dimidiatus milliones) debitum fisco remisit, syngraphis in Foro Traiani, quo magis securitas omnibus roboraretur, incensis, ut attestatur Spartian. c. 7. Quem praeiverat primus Augusti nominis, de quo Sueton. c. 32. Tabulas veterum Aerarii debitorum vel praecipuam calumniandi materiam, exussit. Secutus est Marcus, qui τοῖς ὀφείλουσί τιτῷ βασιλικῷ καὶ τῶ δημοσίῳ πᾶσι πάντα τὰ ὀφειλόμενα ἀνῆκεν, ἀπὸ ἐτῶν ἓξ καὶ τεςςαράκοντα, χωρὶς τȏυ ἐκκαίδεκα τȏυ Ἀδριανοῦ. καὶ πάντα τὰ περὶ αὐτῶν γράμματα εν τῇ ἀγορᾷ καυθῆναι ενέλευϚε. Hodieque exstat eximiae raritatis nummus, in quo eundem Hadrianum Athenienses ΟΛΓΜΠΙΟΝ ΣΩΤΗΡΑ ΚΑΙ ΕΓΕΡΓΕΤΗΝ nuncupârunt. Meruit eundem titulum Aurelianus,

qui apud Vopiscum c. 39. Quadruplatores ac delatores ingenti severitate persequutus: tabulas publicas ad privatorum securitatem exuri in Foro Traiani semel iussit. Meruit Constantinus, ad quem Eumenius Rhetor, Flaviensium nomine: Septem milia, inquit, capitum remisisti, quartam amplius partem nostrorum censuum; et tamen, utrum sufficeret hoc nobis saepius requisivisti. Remissione ista septem millium capitum viginti quinque milibus dedisti vires, dedisti opem. Meruit et Iulianus, cuius est l. 3. Cod. Thedos. de Indulgentiis debitorum: Nec Gratianus huius laudis immunis, de quo vide Ausonium; nec tandem Maiorianus, extremum lumen occidentis Imperii, cuius superest Novella de Indulgentiis reliquorum, et in ea: Sancimus universorum fiscalium titulornm, vel ad arcam magnisicentiae tuae vel ad utrumque Aerariorum pertinentium, reliqua usque ad praesentis undecimae Indictionis initium a possessoribus non petenda, quae sub generalis indulgentiae beneficio relaxamus obnoxiis. Cui animi magnitudini qui nostra aur Avorum memoria, non summâ, sed titulo tantum muneris, haber comparandum? Ioh. Frid. Gronovius de Pecun. Vet. l. 4. c. 3. At quid haec ad munificentiam Caelestis nostris Soteris, qui unico servo decies mille talenta, i. e. sexagies centena milia coronatorum largiter remisit, Matth. c. 18. v. 24. quantum ergo, quod nobis omnibus? Vide quoque in voce Iesus, et plura hanc in rem, apud Cl. Suicerum voce Σωτηρ, quam per Servatorem non satis, aequius per Sospitatorem (ut cum hominibus illustribus, Camillo aliisque praefatis, vel Diis, ut, praeter Iovem, Dionysio, item Nilo, vide supra, tribuitur) optime per Salvatorem, vocem Porphyrio (Panegyr. Constantini et Lactantio iam usitatam) exprimi, pluribus docet.

II.

SOTER

decimus quintus Romanae Ecclesiae Pontifex, A. C. 173. post Anicetum. Fundis Campanus; constituit, ne legitima haberetur uxor, nisi cui Sacerdos benedixisset, et quam parentes marito tradidissent. Obiit, martyriô coronatus, A. C. 177. sub M. Antonino Philosopho. Anastas. in vit. Pontif. etc. Successit Eleutherus.